Jedną z najczęściej występujących wad zgryzu jest tzw. tyłozgryz. To wyraźne cofnięcie dolnego łuku zębowego w stosunku do górnego, przy jednoczesnym braku styku zębów przednich. Pacjenci często mylnie określają to skrzywienie jako „cofnięta dolna szczęka”. Jednak szczękę mamy tylko jedną (u góry), a w tyłozgryzie cofnięta jest żuchwa. Tyłozgryz może być przyczyną wad wymowy i kłopotów z gryzieniem. Jednak w swojej łagodniejszej formie objawia się krzywymi zębami, nieprawidłowym ułożeniem ust, opadaniem ich kącików czy innymi zaburzeniami rysów twarzy. Przeczytaj niniejszy artykuł, aby dowiedzieć się więcej.
Umów się na wizytę do kliniki dentystycznej, abyśmy mogli przedstawić Ci oferowane usługi.
Przeczytaj również: Zęby mądrości – kiedy usuwać kłopotliwe ósemki?
Normalne ułożenie zgryzu
Na początek, na potrzeby wyjaśnienia czym jest tyłozgryz, czyli stan daleki od normy, warto wyjaśnić stan prawidłowy, czyli opisać, jak zęby powinny być ułożone względem siebie. Poprawnie ułożone zęby powinny wykazywać następujące cechy:
- wszystkie zęby kontaktują się ze sobą w tzw. punktach stycznych,
- linia pomiędzy siekaczami przyśrodkowymi („jedynkami”) górnymi i dolnymi jest prosta, a nie załamana w którąś stronę,
- każdy ząb łuku górnego kontaktuje się z dwoma zębami łuku dolnego (poza ostatnimi zębami trzonowymi),
- każdy ząb łuku dolnego kontaktuje się z 2 zębami łuku górnego poza dolnymi przyśrodkowymi zębami siecznymi (dolnymi „jedynkami”),
- zęby łuku górnego zachodzą dachówkowato na zęby łuku dolnego. Oznacza to, że np. siekacze górne stoją przed siekaczami dolnymi,
- szczyt guzka kła górnego („trójki”) znajduje się dokładnie pomiędzy dolnym kłem („trójką”) a pierwszym zębem przedtrzonowym („czwórką”), zazębiającymi się między sobą.
Tyłozgryz – całkowity, częściowy, rzekomy
Tyłozgryz całkowity na cofnięciu się całego łuku dolnego względem górnego. W wyniku tego, przy wychyleniu zębów siecznych górnych, nagryz poziomy staje się znacznie powiększony. Nagryz pionowy z kolei może się powiększyć, gdy koniec języka leży za dolnym łukiem zębowym, w pozycji spoczynkowej. Natomiast tyłozgryz częściowy to cofnięcie lub przechylenie zębów siecznych dolnych oraz zahamowanie doprzedniego wzrostu zębodołowej części żuchwy. W wyniku tego odległość pomiędzy pierwszymi zębami trzonowymi dolnymi a siecznymi zmniejsza się. Wyróżniamy również rzekomy tyłozgryz, który polega na zwiększonym doprzednim wzroście kości szczęki w stosunku do kości mózgoczaszki.
W klinice Implanty Poznań, pomożemy Ci wyeliminować ten problem!
Przyczyny tyłozgryzu
Tyłozgryz to wada, która zazwyczaj jest zauważalna już w wieku dziecięcym. Przyczyny takiego stanu rzeczy można podzielić na ogólne i miejscowe. Pierwsze z nich wiążą się z chorobami ogólnoustrojowymi, które mają wpływ na rozwój kości. Może być to, np. krzywica, czyli niedobór witaminy D lub niedoczynność tarczycy. Jednakże za główną przyczynę nieprawidłowego ułożenia dolnego łuku zębowego uznaje się przedwczesną utratę dolnych zębów mlecznych lub zbyt długie ssanie smoczka. Przyczyny miejscowe to wszelkiego rodzaju dysfunkcje i parafunkcje, takie jak:
- nieprawidłowe ułożenie głowy w czasie snu, gdy poduszka znajduje się pod szyją, a broda skierowana jest ku górze,
- oddychanie przez usta, przez co dochodzi do niewykształcenie właściwej pozycji języka,
- wady postawy – patologiczna lordoza szyjna, przetrwały niemowlęcy typ połykania (w czasie połykania język jest wypychany do przodu pomiędzy zęby),
- szkodliwe nawyki – obgryzanie paznokci czy ołówków.
Tyłozgryz można również odziedziczyć. Jeśli jedno lub oboje rodziców miało lub ma tego typu wadę, istnieje duże prawdopodobieństwo, że również dziecko będzie zmagało się z taką dysfunkcją. Wówczas na wczesnym etapie życia dziecka warto zdecydować się na konsultację ortodontyczną.
Tyłozgryz – leczenie
Istnieje wiele metod leczenia tyłozgryzu. Diagnostyka ortodontyczna opiera się na: analizie rysów twarzy, ocenie uzębienia, modeli odlanych z pobranych wycisków oraz zdjęć radiologicznych (standardem są zdjęcia pantomograficzne i cefalometryczne). Sposób leczenia zależy od rodzaju wady oraz momentu jej wychwycenia. Im wcześniej tego typu wada zostanie zdiagnozowana, tym jej leczenie jest łatwiejsze. Jeśli jest on diagnozowany na wczesnym etapie rozwoju, ortodonta może zalecić na początek tylko zestaw specjalnych ćwiczeń, które wykonywane regularnie będą w stanie skutecznie wyrównać istniejącą wadę. Udaje się to w przypadku tzw. tyłozgryzu urojonego, występującego u dzieci w wieku od 4 do 11 lat. Przy większych wadach zgryzu, zwłaszcza tych o podłożu morfologicznym, wdraża się specjalistyczne leczenie ortodontyczne. Taki tryb leczenia pozwala na uniknięcie ekstrakcji zębów.
Poważne wady zgryzu wynikające z nieprawidłowego rozwoju kości szczęki lub żuchwy mogą wymagać leczenia chirurgicznego. Niekiedy korzysta się również z metod maskowania wady. Kamuflaż ortodontyczny polega na usunięciu części zębów – górnych i dolnych zębów przedtrzonowych, co pozwala wyrównać łuki zębowe i zmniejszyć dystans pomiędzy siekaczami, tym samym maskując wadę.
Operacja tyłozgryzu
Operacyjną korektę wady zgryzu wykonuje się w przypadku najbardziej nasilonych typów tyłozgryzu, powodujących niedorozwój całej żuchwy. Przeprowadza się ją w znieczuleniu ogólnym (narkozie) może trwać od jednej do kilku godzin. Jej czas zależy od zakresu i rozległości wady. W trakcie zabiegu chirurg odcina kości szczęki i żuchwy, mobilizując tym samym segmenty kostne, które są następnie mocowane w nowej pozycji z użyciem tytanowych minipłytek i śrub. Cięcie chirurgiczne dokonywane jest za ostatnimi zębami trzonowymi, od strony jamy ustnej, więc na skórze na zewnątrz nie są widoczne rany ani blizny. Po zabiegu najbardziej widoczny jest obrzęk twarzy, będący normalną reakcją organizmu.
Warte uwagi: Dieta dla zębów – co jeść, a czego unikać?
Umów się na wizytę do kliniki dentystycznej, abyśmy mogli przedstawić Ci oferowane usługi.