W sytuacji gdy po utracie zęba zwlekamy z jego odbudową, w jamie ustnej zachodzą niebezpieczne zaniki. Miejsce, w którym osadzony był ząb, czyli zębodół, ulegnie znacznemu przekształceniu. Szczęka dolna, czyli żuchwa, ze względu na to, że nie musi już utrzymywać zęba, delikatnie się zapadnie, ulegając procesowi resorpcji. Wtedy dochodzi do zaniku tkanek twardych kości wyrostka zębodołowego. Z tego powodu, bez dodatkowego wypełnienia materiałem biokompatybilnym, kościotwórczym, nawet najlepszy implant czy mostek nie będzie się miał na czym utrzymać. Przeczytaj niniejszy artykuł, aby dowiedzieć się więcej.
Przeczytaj również: Recesja dziąseł – problem nie tylko estetyczny
Umów się na wizytę do kliniki dentystycznej, abyśmy mogli przedstawić Ci oferowane usługi.
Materiały biokompatybilne, czyli co?
Biomateriały to substytut kostny pochodzenia syntetycznego oraz naturalnego. Stosowany jest w medycynie z powodzeniem od wielu lat. Materiały do odbudowy kości stosowane są zarówno w celu zachowania ciągłości kości, np. przy wypełnianiu ubytków kostnych jak i w celu powiększenia ilości kości. np. przed implantacją, przy niekorzystnej topografii kości. Zastosowanie tych materiałów daje w większości przypadków klinicznych gwarancję pozytywnego przebiegu leczenia.
Kiedy wykorzystuje się materiały biokompatybilne?
Materiały biokompatybilne wykorzystuje się przede wszystkim do sterowanej regeneracji kości, która jest koniecznym zabiegiem w przypadku niewystarczającej ilości tkanki kostnej u pacjenta, który chciałby mieć wszczepy.
Zanik kości, który następuje po ekstrakcji zęba jest procesem fizjologicznym. W ciągu 6 tygodni od usunięcia zęba zanika ok 60% tkanki kostnej. Z tego powodu należy jak najszybciej uzupełniać braki w naturalnym uzębieniu! W późniejszym okresie zanik ten co prawda jest wolniejszy. Jednak cały czas postępuje i sprawia, że niemożliwym może okazać się wstawienie implantu dentystycznego. Gdy podłoże kostne pacjenta nie pozwala wykonać zabiegu implantacji, stosuje się techniki regeneracji kości za pomocą materiałów biokompatybilnych lub innowacyjnej metody z użyciem czynników wzrostu uzyskanych z krwi pacjenta. W stomatologii wyróżniamy przeszczepy kostne autogenne i ksenogenne.
Wspomniane biokompatybilne materiały wykorzystuje w ramach swoich usług klinika Implanty Poznań.
Materiały biokompatybilne – historia
Nad regeneracją kości pracuje się już od dekad. Przełom w tej kwestii nastąpił za sprawą szwajcarskiego naukowca dr Patera Geistlicha. Zarządzał on firmą, zamującą się nawozami, klejami oraz przetwórstwem kości. Pewnego dnia, czytając specjalistyczne pismo na temat chirurgii szczękowej, natrafił na artykuł o Philipie Boyne, który przedstawił zadziwiające sukcesy w rekonstrukcji zmiażdżonych kości szczęki przy użyciu kości wołowej. Jednak, jak wynikało z artykułu – wykorzystanemu materiałowi brakowało jednej właściwości, która znacznie podniosłaby jego skuteczność – 100-procentowej sterylności. Inni naukowcy byli zgodni co do tego, że kość pochodzenia zwierzęcego to przyszłość w sterowanej regeneracji utraconych tkanek, jednak aby nie powodowała komplikacji po przeszczepie, musi być ona wysoce oczyszczona. Doktor Pater Geistlich w swojej firmie posiadał zaawansowaną technologię sterylizacji, która w późniejszym czasie zrewolucjonizowała chirurgię. Dzięki niemu, w szwajcarskim laboratorium udało się oddzielić materiał organiczny od tkanki kostnej, nie naruszając przy tym jej porowatej mikrostruktury.
Podział materiałów biokompatybilnych
Materiały biokompatybilne, które zastępują kości różnią się między sobą właściwościami fizycznymi oraz chemicznymi. Lekarze mają do wyboru wiele materiałów.
- kość autogenna (tzw. autoprzeszczep, czyli kość pobrana od pacjenta),
- kość homogenna (kość od zmarłych dawców, przechowywana w bankach kości),
- ksenograft (przetworzona kość pochodzenia zwierzęcego),
- materiały alloplastyczne (syntetyczne substytuty kostne bądź pochodzące z naturalnych źródeł organicznych, np. algi. Względnie nieorganiczne, m.in. hydroksyapatyt, ortofosforan trójwapniowy).
Wskazania do zastosowania materiałów kościozastępczych
- Implantacja – często zdarza się, że ilość własnej kości pacjenta jest niewystarczająca, by można było wszczepić implant w miejsce brakującego zęba. W takim przypadku stosuje się biomateriał, dzięki któremu można zwiększyć zarówno grubość, jak i wysokość kości.
- Ekstrakcje – po usunięciu zęba w kości pozostaje ubytek w postaci zębodołu. W wielu przypadkach proces samoistnego gojenia się zębodołu prowadzi do zaników kostnych. W takich sytuacjach zastosowanie biomateriału pozwala uzyskać optymalną ilość kości, która umożliwia zabieg implantacji.
- Periodontopatia to utrata kości w obrębie zębów wywołana przez bakterie umiejscowione w kamieniu nazębnym oraz w płytce bakteryjnej. Doprowadzają one do zniszczenia tkanek, które utrzymują ząb. Dzięki biomateriałom możliwe jest skuteczne odbudowanie zniszczonych tkanek.
- Usuwanie zmian okołowierzchołkowych – zmiany tego typu powstają w wyniku zapalenia pęczka naczyniowo-nerwowego w obszarze wierzchołka korzenia. Zapalenie powoduje zniszczenie struktury kostnej, którą można naprawić przy pomocy biomateriałów.
Rezultaty wykorzystywania materiałów biokompatybilnych
Udokumentowane jest to, że najlepsze rezultaty leczenia zapewnia użycie autogennej kości w celu odbudowy podłoża implantu. Jednakże pozytywne wyniki terapii przy użyciu innych materiałów bądź domieszanie ich do kości autogennej dają te same bądź niewiele od nich odbiegające rezultaty. Zastosowanie materiałów kościozastępczych często pozwala na zrezygnowanie z drugiego, obciążającego pacjenta zabiegu pobrania kości.