Rany w jamie ustnej to przypadłość, z którą choć raz w życiu borykał się niemal każdy z nas. Uszkodzenie błony śluzowej jamy ustnej może być konsekwencją przygryzienia, skaleczenia lub innego rodzaju urazu mechanicznego. Zdarza się również, że drobne rany pojawiają się w reakcji na wysoką temperaturę posiłku bądź substancje drażniące. Ponadto mogą być efektem leczenia stomatologicznego lub ocierania aparatu ortodontycznego. Często są to niegroźne dolegliwości, z którymi możemy walczyć, wykorzystując szeroką gamę preparatów dostępnych w aptekach. Czasami jednak zdarza się, że problemy te są manifestacją chorób ogólnoustrojowych. Przeczytaj niniejszy artykuł, aby dowiedzieć się więcej na ten temat.
Przeczytaj również: Ekstrakcja – kiedy dla zęba nie ma już ratunku…
W przypadku konieczności usunięcia zęba, pacjenci chcą mieć pewność, że zabieg można wykonać w możliwie najbezpieczniejszy i najskuteczniejszy sposób. Aby mieć spokój ducha i pewność, że wszystko przebiegnie pomyślnie, skontaktuj się z kliniką dentystyczną Stankowscy-Białach. Specjaliści przeprowadzą Cię przez całą procedurę, dbając o Twój komfort i nie pozostawiając przykrych wspomnień. Skorzystaj z usługi usunięcie zęba Poznań i przejdź do kolejnego kroku – uzupełnienia brakującego uzębienia w ramach usług Protetyka Poznań.
Jama ustna – budowa
Jama ustna stanowi początkowy odcinek przewodu pokarmowego. Ze względu na ciągły kontakt z czynnikami zewnętrznymi jest w sposób szczególny narażona na uszkodzenia. Warto poznać struktury, z których składa się jama ustna. Jama ustna składa się z dwóch ścian od góry – podniebienia oraz od dołu – dna jamy ustnej. Jej boki są ograniczone policzkami. Podniebienie jamy ustnej ma kształt sklepienia wypukłego ku górze. Dzieli się na: podniebienie twarde – w przedniej części oraz podniebienie miękkie – z tyłu. Całe podniebienie pokryte jest błoną śluzową, która pośrodku tworzy szew i odchodzące od niego równolegle fałdy podniebienne. Policzki pokrywa od środka błona śluzowa przedsionka jamy ustnej. Jest to silnie umięśniony i unerwiony obszar, pełniący wiele pomocniczych funkcji podczas artykułowania mowy, wyrażania mimiki czy przyjmowania pokarmu.
Otarcia i rany w jamie ustnej – przyczyny
Do głównych przyczyn powstania ran w jamie ustnej należą:
- alergie – najczęściej na pokarmy oraz leki, ale również pyły,
- niedobory witamin – zmniejszone wydzielanie śliny oraz bladość błony śluzowej w niedoborze witaminy A, zapalenie dziąseł w przebiegu niedoboru witamin C, czy zapalenie język, warg i kącików ust w niedoborze witamin z grupy B,
- uszkodzenia mechaniczne – rany po przegryzieniu przez zęba, otarcie przez aparat ortodontyczny lub protezę, kolczyk w języku, który ociera się o dziąsło lub na nie napiera,
- uszkodzenia termiczne przez gorące pokarmy lub napoje,
- niewłaściwa higiena jamy ustnej poprzez zbyt mocne, intensywne szczotkowanie,
- schorzenia stomatologiczne – ropień przyzębia, ząb zatrzymany, zapalenie miazgi, przyzębia i kości,
- zakażenia grzybicze,
- nowotwory jamy ustnej – najczęściej występuje w postaci białej lub czerwonej plamki, guzka lub owrzodzenia.
Leczenie ran i otarć w jamie ustnej
Jeśli nabawiłeś się rany w jamie ustnej leczenie rozpocznij od użycia płynu do płukania jamy ustnej, który ma szerokie właściwości biobójcze – zadziała na bakterie, wirusy i grzyby. Ponadto unikaj produktów, które mogłyby dodatkowo podrażnić zranione miejsce i bardzo delikatnie szczotkuj zęby. Jedz produkty miękkie i zdrowe, które dostarczą organizmowi substancji niezbędnych do leczenia rany.
Czy zauważyłeś, że drobne rany i otarcia w jamie ustnej goją się w zaskakująco szybkim tempie? Udowodniono, że rany wewnątrz jamy ustnej goją się 10 razy szybciej niż skaleczenia na skórze. Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego odkryli, że przyczyną tych różnic w gojeniu się ran jest pewne białko, które w dużych ilościach jest uwalniane przez tkanki w jamie ustnej. Białko zmniejsza stan zapalny i sprzyja namnażaniu się komórek niezbędnych do zasklepienia rany. Występuje ono tylko w jamie ustnej, nie ma go w żadnym innym miejscu ciała.
Rodzaje podrażnień w jamie ustnej
Wśród zmian na błonie śluzowej jamy ustnej dających dolegliwości, najczęściej zaobserwować możemy afty, oparzenia oraz większe owrzodzenia.
Afty są to owrzodzenia o charakterze płytkiej nadżerki, pokrywa je biały nalot i otacza rumieniowate, zapalne obrzeże. Afty goją się samoistnie w ciągu kilku dni (czasem tygodni), lecz bardzo często dochodzi do nawrotu. Jeśli nawroty bolących nadżerek występują częściej niż raz w roku, może to sugerować powracające aftowe zapalenie błony śluzowej jamy ustnej.
Poparzeniu ulega najczęściej język i podniebienie na skutek picia lub jedzenia gorących pokarmów i napojów lub ostrych potraw zawierających np. papryczki chili. Poparzenia goją się z reguły w ciągu 14 dni a już po 3-4 dniach obserwujemy ulgę. Pomocne mogą okazać się łagodzące płukanki z szałwii i rumianku. Spośród płynów do płukania jamy ustnej poleca się wybierać te nie zawierające alkoholu. Jeśli jednak oparzenie nie goi się po ok. dwóch tygodniach, należy skontaktować się ze stomatologiem.
W przypadku owrzodzeń sprawa wygląda nieco inaczej, ponieważ ich przyczyny mogą być wielorakie. Możemy podzielić je na rany bakteryjne, wirusowe i grzybicze. Owrzodzenia bakteryjne są bardzo bolesne, występuje ślinotok, charakterystyczny słodkawy zapach z ust, podwyższona temperatura ciała, powiększenie i bolesność węzłów chłonnych. Owrzodzenia wirusowe uwidaczniają się w postaci licznych pęcherzyków, które szybko pękają i powodują powstanie nadżerek. Są bardzo bolesne, zauważamy powiększenie węzłów chłonnych oraz podwyższoną temperaturę ciała. Natomiast owrzodzenia grzybiczne to białe naloty, po których usunięciu rana krwawi. Zwykle obserwujemy u pacjentów stosujących długotrwale antybiotykoterapię.
Warte uwagi: Codzienna higiena jamy ustnej – szczotkowanie to za mało
