Zanik kości szczęki, inaczej atrofia to to stan, w którym dochodzi do utraty masy kostnej w obrębie szczęki. Zmniejszenie się masy kostnej prowadzi do zaburzenia mikroarchitektury kości. Najczęściej do takiej sytuacji dochodzi, gdy pacjenci zbyt długo zwlekają z uzupełnieniem braków zębowych. Przez to późniejsze planowane leczenie implantologiczne może być znacznie utrudnione. Na szczęście problem ten można wyleczyć! Leczenie polega na odbudowie kości pod implanty poprzez tzw. augmentację. Zaniechanie regeneracji kości szczęki prowadzi do powikłań.
Przeczytaj również: Funkcje poszczególnych zębów
Przyczyny zaniku kości
Naturalnym zadaniem zębów jest czynnościowe obciążanie kości szczęki oraz żuchwy. Przyczyny zaniku kości w jamie ustnej to m.in.:
- Procesy starzenia się organizmu, w tym osteoporoza, która powoduje osłabienie i utratę masy kostnej.
- Choroby dziąseł, takie jak paradontoza, które prowadzą do utraty więzadeł i kości wokół zębów.
- Brak zębów lub ich nieprawidłowe ustawienie, co może powodować nieodpowiednie obciążenie kości w jamie ustnej.
- Palenie tytoniu, które może osłabić kość i prowadzić do jej utraty.
- Nieodpowiednia higiena jamy ustnej, która może powodować rozwój infekcji i stanów zapalnych.
- Leki, takie jak glikokortykosteroidy, które osłabiają kość.
- Niektóre choroby, takie jak cukrzyca, które wpływają na zdrowie kości.
Zanik kości szczęki – jak wpływa na twarz?
Proces zaniku kości prowadzi do pojawienia się wielu poważnych problemów, które negatywnie wpływają na jakość życia. Jednym z nich jest pogorszenie estetyki twarzy. Policzki tracą swoje podparcie, więc pojawia się więcej zmarszczek, a skóra na brodzie, policzkach i szyi jest luźniejsza. Cały narząd żucia może przez to gorzej pracować, pojawiają się bóle w stawie skroniowo-żuchwowym oraz bóle głowy[1]. Kolejnym problemem jest zmiana kształtu szczęki lub żuchwy. Zaburzeniu ulega ich wysokość bądź szerokość. To z kolei przekłada się na obniżenie zgryzu, wywołujące nieprzyjemne dolegliwości. Żuchwa może się cofnąć oraz podnieść ku górze, co zaburza symetrię między górnym a dolnym piętrem twarzy. Zanik kości powoduje również zaburzenia zgryzu, w efekcie czego może, np. zabraknąć miejsca na uzupełnienie protetyczne.
[1] Annales Academiae Medicae Stetinensis, Tom 54, Pomorska Akademia Medyczna im. Generała Karola Świerczewskiego w Szczecinie, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich., 2008, s. 91
Odbudowa kości szczęki
W dobie przeszczepów kości, stomatologia stwarza wiele możliwości leczenia zaniku kości. Podstawowym zabiegiem odbudowy kości jest augmentacja, czyli uzupełnianie kości zębów materiałem kościozastępczym. Przeszczep kości jest zabiegiem, który wymaga pobrania fragmentu kostnego z innego miejsca w ciele i przeszczepienia go w docelową lokalizację, a następnie zabezpieczeniu go za pomocą błony zaporowej. Jej zadaniem jest ochrona regenerowanego miejsca przed wrastaniem tkanek miękkich.
Kolejnym zabiegiem jest podniesienie dna zatoki szczękowej. Polega on na kontrolowanym wytworzeniu nowej kości. Substytut kości umieszczany jest w przestrzeni pod błoną w zatoce. W przypadku tego zabiegu stomatolodzy mają do dyspozycji dwie metody – zamkniętą lub otwartą. Przy pierwszej dno zatoki nie wymaga otwarcia, co zapewnia znacznie mniejszą inwazyjność. Druga zaś polega na otworzeniu wspomnianego dna i wypełnieniu go odpowiednim materiałem kościotwórczym lub naturalną tkanką kostną Pacjenta.
Implanty zębów skutecznie powstrzymają zanik kości!
Jednym z elementów powstrzymywania zaniku kości szczęki, jest jak najszybsze wykonanie zabiegu wszczepienia implantu, a następnie dostosowanie go do uzupełnienia protetycznego (korona, most). Implanty to bardzo małe „śruby” wszczepiane w miejsce po utraconych korzeniach zębów. Efektywnie hamują zanik kości, gdyż wyróżniają się zdolnością do osteointegracji – otaczające tkanki kostnej obrastają implanty, przez co są one właściwie obciążone. Ze względu na to, że do produkcji implantów używa się biokompatybilnych materiałów, nie wywołują one żadnych reakcji obronnych organizmu czy uczuleń.
Warte uwagi: Zgorzel zęba
